Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Endonezya’nın başşehri Jakarta’da düzenlenen Türkiye-ASEAN (Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği) Sektörel Diyalog Paydaşlığı Üçlü Toplantısı’nda konuştu. Bakan Fidan konuşmasına FETÖ’nün 7.yıl evvel gerçekleştirdiği darbe teşebbüsünde şehit olan 251 Türk vatandaşını anarak başladı.
Fidan şehit düşen Türk vatandaşlarının Türk demokrasisini, egemenliğini ve özgürlüğünü korumak için korumak için hiç düşünmeden büyük fedakarlık yaptığını vurguladı. Fidan, “ASEAN bölgesindeki dostlarımızın FETÖ ile mücadeledeki iş birliği takdirle karşılanıyor. Terör tehdidini kesin olarak ortadan kaldırmak için birlikte daha fazlasını başarmada kararlıyız” diye konuştu.
“SOMUT SONUÇLARDAN GURUR DUYUYORUZ”
Uluslararası sistemde büyük bir dönüşümün eşiğinde olunduğunu tabir eden Fidan, “Tüm dünyada bölgesel ve sivil çatışmalar artıyor. Global ekonomik toparlanma zayıf. Güç krizi şimdi bitmedi. Yoksulluk, eşitsizlik, besin güvensizliği ve iklim şokları kaygı verici seviyelerde” dedi. Ayrıyeten 2030’a kadar sürdürülebilir kalkınma gayelerine ulaşmanın sıkıntı olduğunu kaydeden Fidan, “Ancak bir Endonezya atasözünün dediği üzere, sağlam ağaç fırtınadan korkmaz. Güneydoğu Asya ile Türkiye arasındaki güçlendirilmiş iş birliği, global gidişat üzerinde kalıcı ve olumlu bir tesir bırakma potansiyeline sahip. Stratejik vizyonu 3 başlık altında özetleyeceğim. Birincisi, barış arayışı. Türkiye, günümüzün giderek karmaşıklaşan ve uzayan çatışmalarına barışçıl tahliller aramaktadır. Ukrayna’dan Somali’ye, Filipinler’den Balkanlar’a kadar arabuluculuk çalışmalarımızın somut sonuçlarından gurur duyuyoruz” tabirlerini kullandı.
“BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ BİR KITLIK ÖNLENDİ”
Fidan bu alanda Türkiye’nin Rusya, Ukrayna ve BM ile başlattığı Karadeniz Tahıl Girişimi’ne değinerek, “Tahıl Koridoru alanında yapmış olduğumuz çalışmalar eşi, gibisi görülmemiş bir kıtlığı önledi. Bunun olumlu tesiri, dünyadaki her yemek masasında hissediliyor. Türkiye bölgesel sahiplenmeye öncelik vermeye ve tesirlerden arınmış bir dış siyaset yürütmeye devam edecektir. Bu manada ASEAN’a çok benziyoruz. ASEAN hakikaten Güneydoğu Asya için barışçıl ve müreffeh bir yol çizmede tesirli olmuştur. Birçoğu bu bölgenin çatışmalara mahkum olduğunu düşünüyor. Lakin ASEAN’ın bölgesel meselelere, bölgesel tahlilleri getirmesi onların haksız olduğunu ortaya koydu. Bu manada tablo çok net. Türkiye ve ASEAN sahiden kıymetli bir siyasi diyaloğu beraberinde getirerek yenilikçi ve barışçıl tahlilleri ortaya koyabilir. Bu manada aslında ekonomik gelişmenin de değerli bir adımını atmış oluru” diye konuştu.
“TÜRKİYE ASEAN ÜZERE AKTİF ÇOK TARAFLILIĞIN EHEMMİYETİNE İNANIYOR”
Fidan, “Türkiye’nin ekonomik uygunlaşması pandemi sonrasında bütün beklentilerin tersine son derece kıymetli bir artış gösteriyor. 2023’ün birinci 3 ayında gayrisafi yurtiçi hasılamız yüzde 4 oranında arttı ve dünyada en güzel gelişen ekonomiler ortasında yer aldı. Türkiye’nin ihracatları hali hazırda geçtiğimiz yıl 252.4 milyar dolara ulaştı. Tıpkı devirde ASEAN’ın 700 milyonluk nüfusu ile birlikte dünyanın 5. gayrisafi yurtiçi hasılasına sahip olduğunu biliyoruz. Bu manada Türkiye ve ASEAN bölgelerinde ekonomik büyüme için değerli merkezler olmaya devam ediyor. Karşılıklı yarar sağlayacak olan münasebetlerimizi ortak öncelikler üzerine oturtmanın her iki tarafa da yarar sağlayacağına inanıyorum. Aslında Tekrar Asya teşebbüsü bu manada en temel prensiplerimizden biri. Bu teşebbüs ticaret, yatırımlar savunma sanayi, bağlantısallık, yeşil güç ve dijital teknolojiler üzere değerli alanları öncelik olarak belirliyor. Tıpkı vakitte sürdürülebilir kalkınma maksatlarına odaklanıyor. Yine Asya teşebbüsünün tıpkı vakitte ASEAN’ın Hint-Pasifik erişim stratejisini destekleyen bir strateji olduğunu görebilirsiniz. Stratejilerimizin ve dinamizmin bir ortaya gelmesinin ekonomik güzelleşmeyi yapısallaştıracağı ve sürdürülebilir kalkınma amaçlarına ulaşmamızı sağlayacağına inanıyoruz” dedi.
Fidan, “Üçüncü değerli ayak ise faal çok taraflılık. Bugün en güç pürüzler aslında hudut tanımıyor. Sistemsiz göç, iklim değişikliği, iklim ile ilgili ortaya çıkan felaketler ve birebir vakitte atık meselesinin kritik durumu bunlardan kimileri. Türkiye ve Güneydoğu Asya aslında en berbat etkilenenler ortasında. ASEAN üyelerinin bize en yıkıcı zelzelelerin akabinde göstermiş oldukları dayanışma bizim her vakit hatırlayacağımız kıymetli bir dayanak olacak. Bu tür engellerle iş birliği ruhuyla baş edebilmek için Türkiye, ASEAN üzere faal çok taraflılığın değerine inanıyor. Bu birebir vakitte Türkiye’nin Sıfır Atık inisiyatifini ortaya çıkardığında en temel odaklandığı noktalardan bir tanesi. Bu da Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından desteklenen bir inisiyatif. Birebir vakitte tabi ki çok taraflılığın arttırılması için memleketler arası kuruluşların ve bilhassa de Birleşmiş Milletlerin ıslahata tabi tutulması gerekiyor. Bu bağlamda biz, ASEAN ve üyeleriyle çok daha fazla dayanışma gerçekleştirmek istiyoruz” formunda konuştu.
“YENİ İŞTİRAK MODELLERİ GELİŞTİRECEĞİZ”
Fidan, “Güneydoğu Asya’nın bizimle birlikte çalışması ve ASEAN ile iş birliğinin güçlendirilmesi, Türkiye’nin siyasi ve finansal bir merkez olması amaçlarını desteklemeye devam ediyor. Bu, seçim sonrasında Cumhurbaşkanımız Erdoğan’ın kurduğu kabinenin en temel önceliklerinden bir tanesi. Bu yeni devirde kıtasal erişim stratejilerimizi daha kurumsal hale getireceğiz. Bunların ortasında tabi ki Yine Asya teşebbüsü var. Bunun için yeni paydaşlık modelleri geliştireceğiz ve mevcut olanları güçlendireceğiz. İşte bu nedenle bölgesel ve global siyasi ortamda temel oyuncular olarak Türkiye ve ASEAN’ın çok daha ileri bir seviyede iş birliği yapması gerektiğine inanıyoruz. Türkiye ve ASEAN ortasındaki bu diyalog iştiraki, bizim ortak maksadımız için kıymetli bir sinerji oluşturabilir. Bu da adil, kapsayıcı ve sürdürülebilir bir milletlerarası düzendir” tabirlerini kullandı.