Resmi Gazete’de yayınlanan karara nazaran, Ankara 21. İş Mahkemesi baktığı bir davada, 5953 Sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Ortasındaki Münasebetlerin Tazmini Hakkında Kanun’un “Meslekte en az beş yıl çalışmış olan gazetecilere kıdem hakkı tanınır” kararı ile kıdem tazminatının altı aydan az artık mühletin dikkate alınmadan hesaplanacağını öngören kuralın Anayasa’ya alışılmamış olduğunu ileri sürerek iptalleri istemiyle Yüksek Mahkemeye başvurdu.
Anayasa Mahkemesi, her iki kararın de Anayasa’ya alışılmamış olduğu sonucuna vararak iptallerine karar verdi.
Çalışan gazetecinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için meslekte en az 5 yıl çalışmış olma koşulunu düzenleyen kuralın iptaline ait münasebette, iş kontratının çalışan ile patron ortasındaki iş bağına dayandığı belirtildi.
Gerekçede, iş kontratıyla personel statüsünde çalışanların büyük kısmının 4857 Sayılı İş Kanunu’na, gazetecilerin ise 5953 sayılı kanuna tabi olduklarına işaret edildi.
İşçilerin istihdam teminatlarının sağlanması, çalışma hayatının risklerine karşı korunmaları ve patrona sağladıkları katkının bir karşılığı olarak öngörülen kıdem tazminatının, tabiatı ve tarifi gereği kanunlarda belirtilen taban bir çalışma müddetini dolduran emekçiye ödendiği vurgulanan münasebette, İş Kanunu’na tabi olarak çalışan çalışanlar bakımından kıdem tazminatına temel müddete ait olarak 1 yılın kâfi görüldüğüne dikkat çekildi.
Dolayısıyla basın kesiminde çalışan gazetecilerin kıdem müddetinin beş yıl olarak düzenlendiği gözetildiğinde, kuralla 5953 sayılı kanuna tabi çalışan gazeteciler ile öteki kanunlara tabi çalışan emekçiler ortasında bir farklılığın yaratıldığı anlaşılmıştır.
ifadesine yer verildi.
Demokratik toplumun varlığında ve devam ettirilmesinde kıymetli bir rol oynayan gazetecilerin misyonlarını yerine getirirken fiyat ve öbür alacaklarının teminat altına alınması için gazeteciler lehine düzenlemeler yapılabileceği aktarılan münasebette, şunlar kaydedildi:
Bu bağlamda 4857 sayılı Kanu’nda personellerin kıdemleri zaman yahut intikal ya da diğer bir yere intikal üzere halleri birebir patron kabul edilmekle birlikte tıpkı patrona ilişkin iş yerinde geçen müddetler gözetilerek belirlenmektedir. 5953 sayılı kanunda basın personelleri istikametinden kıdem müddetinin tıpkı patron nezdindeki kıdem mühleti yerine gazetecilik meslek kıdemi olarak belirlenerek birden çok patron nezdinde geçen çalışmaların birleştirilmesi ve rastgele bir tavan kelam husus olmaksızın ödenmesi öngörülmüştür. Ne var ki anılan avantajlara karşın itiraz konusu kuralla gazeteciler aleyhine kıdem mühletinin beş yıl olarak belirlenmesi suretiyle genel olarak personeller için öngörülen müddetten daha uzun bir mühlet belirlenmesinin objektif ve makul nedene dayandığı söylenemez.
Öte yandan basın mesleğine birinci girdiği tarihten itibaren kuralla öngörülen beş yılın dolmasıyla kıdem tazminatına hak kazanan ve kelam konusu tazminatı alarak evvelki devri tasfiye eden basın çalışanı tarafından çalışacağı anılan kanun kapsamındaki iş yerlerinde geçen müddetler için alacağı kıdem tazminatı yine beş yıl üzerinden hesaplanacaktır. Bu durumda ise kuralın basın personelleri aleyhine açık bir dengesizlik oluşturarak çok bir külfete neden olduğu ve hasebiyle farklı muamelenin ölçüsüz olduğu da anlaşılmıştır. Bu prestijle kuralın mülkiyet hakkı bağlamında eşitlik prensibine ters olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Kıdem tazminatının, altı aydan az artık mühletin dikkate alınmadan hesaplanacağını öngören kuralın iptaline ait münasebette ise karşılaştırma yapılmaya uygun İş Kanunu kapsamında çalışan ve kıdem tazminatını 1475 sayılı Kanun’un 14. unsuru uyarınca alan personeller istikametinden bu çeşit bir düzenleme bulunmadığına işaret edildi.
Gerekçede basın emekçileri ile başka kanunlara tabi çalışan personeller ortasında basın çalışanları aleyhine bir farklılığın yaratıldığı vurgulandı.
Basın çalışanlarının makul bir mühletten az hizmet müddetlerinin kıdem tazminatı hesabında gözetilmemesinin objektif ve makul bir nedene dayanmadığı belirtilen münasebette, bu kuralın mülkiyet hakkı tarafından eşitlik prensibine ters olduğu tabir edildi.